Ιστορική αναδρομή του Γιώργου Λιβέρη
Ο Αθλητισμός στη χώρα μας δεν ευημερεί σήμερα, όπως άλλωστε η κοινωνία μας στο σύνολό της. Εδώ και 5 – 6 χρόνια η ύφεση στα εθνικά μας Σπορ συναγωνίζεται σε τραγικότητα το δείκτη ανεργίας.
Ήταν επακόλουθο αυτό σε ένα Αθλητισμό Κρατικοδίαιτο. Η Πολιτεία ενίσχυε τις Ομοσπονδίες και κάλυπτε ποικιλότροπα τους πρωταθλητές. Οι διακρινόμενοι σε επιδόσεις νέοι είχαν ανοικτές ή έστω μισάνοικτες τις πόρτες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Τα δε Σωματεία χωρίς να προσφέρουν πολλά, έβλεπαν τους πρωταθλητές τους να έχουν μια βασική κάλυψη.
Όλα τα παραπάνω σταδιακά άρχισαν να συρρικνώνονται, μέχρι σημείου να διερωτάσαι εάν είναι αναγκαία η ύπαρξη ΓΓΑ.
Δεν μπορούμε φυσικά να κάνουμε διαφορετικά, αφού εκεί έχουν αχθεί τα πράγματα. Αλλά το ερώτημα παραμένει.
Ποιος λοιπόν – έστω ηθικά – μπορεί να στηρίξει τους Πρωταθλητές;
Μάλλον αναπάντητο το ερώτημα, παρ’ όλον ότι οι ίδιοι οι Πρωταθλητές πάντα προσπαθούσαν να δημιουργήσουν ένα στήριγμα και να υπερασπισθούν εαυτούς. Χωρίς επιτυχία.
Ας κάνω λοιπόν μια μικρή ιστορική αναδρομή. Μέσα από αυτήν ίσως, στο ημίφως, βρεθούν κάποιες απαντήσεις.
Μετά τον Β’ ΠΠ, όταν άρχισαν να ηρεμούν κάπως τα πράγματα, εκεί γύρω στα 1950, ο Γρηγόρης Λαμπράκης προσπάθησε να συγκροτήσει το «Ταμείο Υγείας Αθλητών». Βαλκανιονίκης, ο ίδιος, ιατρός, Πανεπιστημιακός Καθηγητής και Olympian, από το Βερολίνο το 1936, ήταν δραστήριος και μαχητής. Αλλά ιδιαίτερα πολιτικοποιημένος και εσωστρεφής. Παρά το γεγονός ότι του συμπαραστάθηκαν μεγάλα ονόματα, όπως οι Ρένος Φραγκούδης, Στέφανος Πετράκης, Γιώργος Θάνος, Βασίλης Μαυροειδής, Θανάσης Ραγάζος, ο Παγκρατιώτης Μαστρογιάννης και άλλοι, το πράγμα δεν προχώρησε.
Στη δεκαετία του ’60 ο Δημήτρης (ή Μάκης) Σκούρτης, Δικηγόρος, Δημοσιολόγος, Πρωταθλητής, Olympian, από τη Ρώμη το 1960, δημιούργησε τον ΕΔΕΑΣ. Την Ένωση Διεθνών Ελλήνων Αθλητών Στίβου. Ο ίδιος ως Πρόεδρος, παρ’ ότι κινήθηκε σωστά και με πολιτικές προσβάσεις, δεν πέτυχε κάτι το σημαντικό. Σύντομα ο ΕΔΕΑΣ έσβησε χωρίς διάδοχη κατάσταση.
Την επόμενη δεκαετία έγιναν ιδιαίτερα της μόδας οι Σύλλογοι Παλαιμάχων (Ελλήνων) Ποδοσφαιριστών κάθε μεγάλου Σωματείου. Ίσως συνέτεινε σ’ αυτό και η επιτυχία μας να φθάσουμε μέχρι το θρυλικό Γουέμπλεϋ το 1971. Αλλά οι συσπειρώσεις αυτές των παλαιμάχων – βετεράνων σιγά – σιγά περιορίστηκαν σε ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις απομάχων. Ο θάνατος στις ΗΠΑ του Λάκη Πετρόπουλου (επίσης Olympian από το Ελσίνκι το 1952) σε ένα σχετικό τουρνουά, υπήρξε καίριο πλήγμα και περιόρισε τους ενθουσιώδεις.
Την δεκαετία του ’80 σε Ολλανδία και Ελλάδα, σχεδόν ταυτόχρονα, ανεφύη η ιδέα για τη δημιουργία Ενώσεων Μετασχόντων σε ΟΑ.
Στην Ελλάδα θιασώτης της ιδέας, που την ανέπτυξε με σθένος, ήταν ο Δικηγόρος, πρώην Νομάρχης, Α’ ΓΓΑ Γεώργιος Βήχος, 3 φορές Olympian (1936, 1948, 1952). Μάλιστα επειδή εκείνη την εποχή ήταν και ΓΓ της ΕΟΑ, προχωρήσαμε μαζί και με πολύ φροντίδα στη συγκέντρωση των 65 ιδρυτικών Μελών. Όχι πως απαραίτητα χρειάζονται τόσα μέλη για τη σύσταση Σωματείου, αλλά για να είναι ο αριθμός «ασορτιμέντο» με τα 65 άρθρα του Καταστατικού. Μεγάλα ονόματα πέρασαν από την ΕΟΑ (στην Καψάλη 4 στο Κολωνάκι) για να υπογράψουν. Όπως οι: Γιώργος Ανδρεάδης, Αντώνης Καρυοφύλλης, Σοφία Δάρα, Δημήτρης Κασούμης, Λάμπης Μάνθος, Στέλιος Κυριακίδης, Θανάσης Ραγάζος, Βαγγέλης Χρυσάφης, Γιώργος Στεφανόπουλος, Γιώργος Παπαβασιλείου, Δόμνα Λανίτου – Καβουνίδου, Κώστας Λινοξυλάκης, Φαίδων Ματθαίου, Στέφανος Πετράκης, Δημήτρης Σκούρτης, Ηλίας Ρωσσίδης, Νίκος Μήλας, Βαγγέλης Δεπάστας και άλλοι.
Με ταχύτητα αστραπής (για την Ελλάδα) όλα προχώρησαν και η Ένωση Συμμετασχόντων σε Ολυμπιακούς Αγώνες (ΕΣΟΑ) το 1987 ήταν αναγνωρισμένη από το Πρωτοδικείο.
Η ΔΟΕ στη Λωζάννη αρχικά έδειξε κάποιες επιφυλάξεις. Οι συσπειρώσεις Πρωταθλητών και Ολυμπιονικών την φόβιζαν. Αλλά τελικά μετά 6 χρόνια αμφιβολιών και αμφιταλαντεύσεων, αποδέχθηκε το γεγονός και υιοθετώντας το, σύστησε θεσμό που επιβεβαίωνε την παράδοση.
Αποτέλεσμα ήταν η ΔΟΕ να δημιουργήσει την WOA ως το εντεταλμένο διεθνές όργανό της. Επίσης οριοθέτησε τις σχετικές διατάξεις και ανακοίνωσε ότι η οικία Εθνική Ένωση των Μετασχόντων είναι ο επίσημος φορέας των Αθλητών ΟΑ, οι οποίοι και αποκαλούνται πλέον ως Olympians. Επίσης σύστησε έντονα στις NOC’S (Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές) να υιοθετήσουν και να καλύψουν την προσπάθεια.
Η σκέψη που πρυτάνευσε ήταν η εξής: Οι Olympians πρακτικά δεν αποτελούν Σώμα Παλαιμάχων των Σπορ, αφού κάθε 4 χρόνια θα υπάρχει ανανέωση με νεοεισερχόμενους.
Είναι ενδιαφέρον ότι οι χώρες του πλανήτη μας με κάπως αργούς ρυθμούς εντάχθηκαν. Π.χ οι ΗΠΑ, με τους περισσότερους Μετασχόντες από κάθε άλλη χώρα το 1995 αποφάσισε να επισημοποιήσει και Εθνικά το θεσμό. Σήμερα ο πίνακας περιλαμβάνει 140 χώρες.
Η κατάληξη είναι πως σήμερα στην Ελλάδα – γιατί εδώ εστιάζεται το ενδιαφέρον – η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή και η ΕΣΟΑ, έχουν την δυνατότητα, τη δύναμη, αλλά και τη νομική υπόσταση να υψώνουν φωνή, ανάστημα και νομικές γνώσεις, για να υποστηρίζουν τα δίκαια αιτήματα των Πρωταθλητών που έχουν ελπίδες και βλέψεις για τους ΟΑ του Ρίο το 2016. Για τους Αγώνες όπου η προετοιμασία πρέπει να είναι συνεχής και σκληρή.
Εάν για τους ΟΑ της αρχαιότητας η δεκάμηνη προπαρασκευή ήταν υποχρεωτική και ιερή, σήμερα αυτό ισχύει πολλαπλάσια.
Από τις διατάξεις του νέου Αθλητικού Νόμου μέχρι και την εξεύρεση ιδιωτών Χορηγών, όλα πρέπει να βρίσκονται στο αυτό ταυτόσημο πλαίσιο στόχου. Την διάκρισή μας στους Ο.Α της Βραζιλίας για να αναπτερωθούν οι ψαλλιδισμένες ελπίδες μας.